Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς 28 Μαΐου 2020
Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς – Ύψωση και θέωση της αναστημένης ανθρώπινης σάρκας του Χριστού
Χρήστου Σπ. Χριστοδούλου
Η Ανάληψη ως επισφράγιση της επίγειας ζωής του Χριστού
Η Ανάληψη του Χριστού είναι το τελευταίο γεγονός του επίγειου βίου Του. Αναφέρεται μόνο από τον Λουκά στο ομώνυμο Ευαγγέλιο του (Λουκ. κδ΄ 50-52). «Ἐξήγαγε δέ αὐτούς ἒξω, ἓως εἰς Βηθανίαν, καί ἐπάρας τάς χείρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς καί ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτόν αὐτούς διέστη ἀπ’ αὐτῶν καί ἀνεφέρεται εἰς τόν οὐρανόν. Καί αὐτοί προσκυνήσαντες αὐτόν ἐπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλήμ μετά χαρᾶς μεγάλης, καί ἦσαν διαπαντός ἐν τῷ ἱερῷ αἰνοῦντες καί εὐλογοῦντες τόν Θεόν, ἀμήν».
Αναφέρεται επίσης και εις τας Πράξεις των Αποστόλων (Πραξ. α΄ 19):
«Τόν μέν πρῶτον λόγον ἐποιησάμην περί πάντων, ὦ Θεόφιλε, ὧν ἢρξατο ὁ Ἰησοῦς ποιεῖν τε καί διδάσκειν, ἂχρι ἧς ἡμέρας ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διά Πνεύματος Ἁγίου (αφού πρώτα έδωσε εντολές με τη δύναμη του Αγίου Πνευματος στους αποστόλους) οὓς ἐξελεξατο, ἀνελήφθη· οἷς καί παρέστησεν ἑαυτόν ζῶντα μετά τό παθεῖν αὐτόν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς καί λέγων τά περί Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Καί συναλιζόμενος (ενώ έτρωγε μαζί τους) παρήγγειλεν αὐτοῖς, ἀπό Ἱεροσολύμων μή χωρίζεσθαι, ἀλλά περιμένειν τήν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρός ἣν ἠκούσατε μου (να περιμένουν την εκπλήρωση της υπόσχεσης για την οποία σας μίλησα). Ὃτι Ἰωάννης μέν ἐβάπτισεν ὓδατι, ὑμεῖς δέ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετά πολλάς ταύτας ἡμέρας.·
Οἱ μέν οὖν συνελθόντες ἐπηρώτων αὐτόν λέγοντες· Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τήν βασιλείαν τῷ Ἰσραήλ; (δηλ. Κύριε έφθασε η ώρα να αποκαταστήσεις την βασιλεία στο Ισραήλ;) εἶπε δέ πρός αὐτούς· οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἢ καιρούς οὓς ὁ πατήρ ἒθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ
(εσείς δεν μπορείτε να γνωρίζετε τον ακριβή χρόνο· αυτόν τον κρατάει ο πατέρας μου στην αποκλειστική του εξουσία)· άλλά λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφ’ ὑμᾶς, καί ἒσεσθε μοι μάρτυρες ἐν τε Ἱερουσαλήμ καί ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καί Σαμαρείᾳ καί ἓως έσχάτου τῆς γῆς. Καί ταῦτα εἰπών, βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη (ανυψώθηκε πρός τόν ουρανό) καί νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτόν (νεφέλη τον έκρυψε από τα μάτια τους) ἀπό τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν».
Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς
Με την Ανάληψή Του ο Χριστός, τελειώνει το έργο Του επί της γης, το οποίο άρχισε με την σάρκωση Του και την γέννησή Του στην Βηθλεέμ και εξέρχεται της ανθρώπινης Ιστορίας.
Το έργο Του θα συνεχίσει πλέον εντός της ανθρώπινης Ιστορίας, το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Παράκλητος, δηλ. το ¨Αγιο Πνεύμα Το γεγονός της Αναλήψεως του Χριστού εις τους ουρανούς συντελείται μεταξύ Ιεροσολύμων και Βηθανίας.
¨Ετσι ενώ ο Ιησούς μιλούσε και ευλογούσε «διέστη ἀπ’ αὐτῶν καί ἀνεφέρετο εἰς τόν οὐρανόν …καί νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτόν» δηλ. άρχισε να ανεβαίνει στους ουρανούς και Τον εκάλυψε μια νεφέλη έως ότου Τον έκρυψε απ’ αυτούς (δηλ. από τους μαθητές). Η νεφέλη είναι πάντα το σημάδι της παρουσίας του Θεού και εμφανίζεται σε πολλές περιπτώσεις στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη (π.χ. νεφέλη στην έρημο, στην Μεταμόρφωση κ.λπ.).
Την ώρα που ο Κύριος ανέβαινε εις τον ουρανό καλυπτόμενος από την νεφέλη, δύο άγγελοι «κατελθόντες ἐκ τοῦ Οὐρανοῦ» καθησυχάζουν τους μαθητές λέγοντας: «Άνδρες Γαλιλαίοι, τι σταθήκατε και κοιτάτε στον ουρανό; Αυτός, ο Ιησούς, που αναλήφθηκε από ανάμεσα σας στον ουρανό, έτσι θα έρθει και πάλι, με τον ίδιο τρόπο που τον είδατε να πηγαίνει εκεί» προλέγοντας την ένδοξη επάνοδο Του στη γη.
Παρόλον ότι η Ανάληψη είναι ένα ιστορικό γεγονός, εν τούτοις λόγω του υπερφυσικού του χαρακτήρος κατατάσσεται μεταξύ των δογμάτων της Πίστεως μας και περιλαμβάνεται στα τελευταία άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως: «Καί ἀνελθόντα εἰς τούς οὐρανούς καί καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός…καί πάλιν ἐρχόμενον μετά δοξης, κρῖναι ζώντας καί νεκρούς, οὗ τῆς Βασιλείας οὐκ ἒσται τέλος…».
Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς
Η Ανάσταση, η Ανάληψη και η Ύψωση (εκ δεξιών καθέδρα στον θρόνο της Θεότητος) αποτελούν την κατάσταση της δόξης του Χριστού, η οποία ακολούθησε την κατάσταση της ταπεινώσεως, δηλ. της «κενώσεως» Του (ενανθρώπιση, πάθος και θάνατος).
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο 24ο Κεφάλαιο του Ευαγγελίου του (Λουκ. κδ΄ 50) και στο 1ο κεφάλαιο των Πράξεων (Πραξ. α΄ 19), καθορίζει λεπτομερώς τον τόπο και τον χρόνο της αναλήψεως και περιγράφει με λεπτομέρειες τα γεγονότα κατ’ αυτήν.
Ο Ιησούς για 40 ημέρες από την Ανάσταση μέχρι την ανάληψη Του στους ουρανούς, έχει τακτική επικοινωνία με τους μαθητές Του, κυρίως κοινωνία Τραπέζης: «Παρέστησεν ἑαυτόν ζῶντα μετά τό παθεῖν αὐτόν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς…και συναλιζόμενος αὐτοῖς (δηλ. συναντώμενος με αυτούς)».
Αυτό επιβεβαιώνει και η μαρτυρία των ίδιων των Αποστόλων (βλ. Πραξ. ι΄ 39,40), οι οποίοι αναφέρουν ότι οι Ιουδαίοι κάρφωσαν τον Ιησού στον Σταυρό και τον σκότωσαν. Ο Θεός όμως, Τον ανέστησε την τρίτη ημέρα από το θάνατο Του και έκανε να τον δουν αναστημένο, όχι όλος ο λαός, αλλά οι μάρτυρες που ο Θεός είχε διαλέξει δηλ. εμείς:
«οἳτινες συνεφάγομεν καί συνεπίωμεν αύτῷ μετά τό ἀναστῆναι αὐτόν ἐκ νεκρῶν». Και μας έδωσε εντολή να κηρύξουμε στο λαό και να μαρτυρήσουμε ότι αυτός είναι ορισμένος από τον Θεό κριτής των ζωντανών και των νεκρών. Όλοι οι προφήτες βεβαιώνουν γι’ Αυτόν, ότι ο καθένας που πιστεύει σ’ Αυτόν θα λάβει μέσω αυτού την συγχώρηση των αμαρτιών του» (Πραξ. ι΄ 42,43).
Η Πασχάλιος αυτή επικοινωνία συνεχίζεται και θα συνεχισθεί στην Εκκλησία, που ιδρύθηκε μετά την Πεντηκοστή και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, δια της Θείας Ευχαριστίας.
Η Ανάληψη και η Ανάσταση αποτελούν βασική διδασκαλία των Αποστόλων και συνεχίζονται ως βασική διδασκαλία της Εκκλησίας όλους τους αιώνες. Εκτός από τις αναφορές στα βιβλία της Κ. Διαθήκης που αναφέραμε, σαφής μαρτυρία της Αναλήψεως υπάρχει στην Πρώτη Καθολική Επιστολή του Πέτρου (Α΄ Πέτρου γ΄ 22)[1]
Η Ανάληψη επίσης αναφέρεται υπό του Παύλου στην πρώτη προς Τιμόθεο επιστολή του (Α΄ Τιμοθ. γ΄ 16) «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὢφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἒθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ». Επίσης την Ανάληψη του Χριστού, αναφέρει ο Ιουστίνος, ο φιλόσοφος και μάρτυς στην πρώτη απολογία του στα μέσα του 2ου αιώνος και ο Άγιος Ειρηναίος[2] (επίσκοπος Λουγδούνου) στα τέλη του 2ου αιώνος, ομιλεί περί «ἐνσώμου» αναλήψεως του Χριστού. Η Ανάληψη του Κυρίου ως αυτοτελής εορτή, καθιερώθηκε στην Εκκλησία περί τα τέλη του 4ου αιώνος.
Η Ανάληψη προκάλεσε μεγάλη χαρά στους μαθητές
«Ἐξήγαγεν αὐτούς ἒξω ἓως εἰς Βηθανίαν καί ἐπάρας τάς χείρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς· καί ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτόν ὑπέστρεψαν εἰς Ἱερουσαλήμ μετά χαρᾶς μεγάλης» (Λουκ. κδ΄ 5052). Την ημέρα της Αναλήψεως, φαίνεται ότι ο Χριστός έφυγε και ανήλθε στους ουρανούς, αφήνοντας τους μαθητές μόνους. Ήταν μια μέρα αποχωρισμού. Πράγματι, φαίνεται πως παρήλθε η χαρά της καθημερινής συντροφιάς των μαθητών με τον Χριστό.
Τελείωσε η προστασία, που τους παρείχε η δύναμη και η Θεότητά Του. Πως δικαιολογείται άραγε η τόσο μεγάλη χαρά, που αντέχει μέχρι και σήμερα και αναφέρεται και στο σχετικό απολυτίκιο της ημέρας: «Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν χαροποιήσας τούς μαθητάς τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος….».
Αλλά φεύγοντας για τους ουρανούς ο Κύριος διαβεβαίωσε τους μαθητές Του ότι: θα είναι μαζί τους πάντοτε μέχρι την συντέλεια του αιώνος «μεθ’ ὑμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. κη΄ 20) και επίσης «οὗ γάρ εἰσί δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν ὂνομα, ἐκεῖ εἰμί ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. ιη΄ 20).
Τέλος τους υπεσχέθη ότι, θα τους βοηθήσει αποτελεσματικά στο έργο του Ευαγγε-λισμού της ανθρωπότητος στέλνοντας το Άγιο Πνεύμα, τον Παράκλητο. Αυτός θα είναι δύναμη και ενίσχυση εξ ουρανού, όπως έχει προφητευθεί από τους προφήτες (βλ. Ιωήλ γʹ 1-5) (ότι το Άγιο νέυμα θα χυθεί σε κάθε σάρκα)[3]: «καί ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω τήν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς· ὑμεῖς δέ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ, ἓως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὓψους» (Λουκ. κδ΄ 49).
Σημασία της Αναλήψεως για την Εκκλησία και τα έσχατα
Φυσικά η Εκκλησία στην εορτή της Αναλήψεως δεν εορτάζει την αναχώρηση του Χριστού από τον κόσμο. Εορτάζει την εν σώματι ύψωση και θέωση της ανθρώπινης σάρκας του Χριστού και την συμμετοχή της στην ζωή της Αγίας Τριάδος. Διότι ο Χριστός ανελήφθη στους ουρανούς με το αναστημένο σώμα του». Έτσι η Εκκλησία εορτάζει το άνοιγμα του ουρανού για τους ανθρώπους, που θα αποτελεί πλέον τον νέο και αιώνιο οίκο, την αληθινή πατρίδα όλων των ανθρώπων.
Η ωραιότατη υμνολογία της ημέρας της Αναλήψεως περιγράφει με πολύ όμορφο ποιητικό τρόπο, στο δοξαστικό της ημέρας, την ολοκλήρωση (με την ανάληψη) όλης της Θείας Οικονομίας, για την σωτηρία του ανθρώπου. Περιγράφει επίσης την έκπληξη και θαυμασμό των αγγελικών δυνάμεων, όταν είδαν την δοξασμένη και «θεωμένη» ανθρώπινη σάρκα του Αναστάντος Χριστού να ανέρχεται επί της νεφέλης, στον θρόνο της Θεότητος. Η περιγραφή είναι η ακόλουθη :
«Τῶν κόλπων τῶν πατρικῶν μή χωρισθείς, γλυκύτατε Ἰησοῦ, καί τοῖς ἐπί τῆς γῆς ὡς ἂνθρωπος συναναστραφείς, σήμερον ἀπ’ ὂρους τῶν ἐλαιῶν ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, καί τήν πεσοῦσαν φύσιν ἡμῶν συμπαθῶς ἀνυψώσας, τῷ Πατρί συνεκάθισας.
Ὃθεν αἱ οὐράνιαι τῶν ἀσωμάτων τάξεις τό θαῦμα ἐκπληττόμεναι, ἐξίσταντο θάμβει· καί τρόμω συνεχόμεναι τήν σήν φιλανθρωπίαν ἐμεγάλυνον. Μεθ’ ὧν και ὑμεῖς οἱ ἐπί τῆς γῆς, τήν πρός ἡμᾶς σου συγκατάβασιν καί τήν ἀφ’ ἡμῶν ἀνάληψιν δοξολογοῦντες, ἱκετεύομεν λέγοντες· ὁ τούς μαθητάς καί τήν τεκοῦσαν σε Θεοτόκον χαρᾶς ἀπείρου πλήσας ἐν τῇ σῇ ἀναλήψει καί ἡμᾶς ἀξίωσον τῶν ἐκλεκτῶν σου τῆς χαρᾶς, εὐχαῖς αὐτῶν, διά τό μέγα σου ἒλεος».
Σ’ ένα άλλο τροπάριον του εσπερινού της εορτής εξηγείται η εκπλήρωση όλης της Θείας Οικονομίας:
«Ὁ Κύριος ἀνελήφθη εἰς οὐρανούς, ἳνα πέμψῃ τόν Παράκλητον τῷ κόσμῳ· οἱ οὐρανοί ἡτοίμασαν τόν θρόνον αὐτοῦ· νεφέλαι τήν ἐπίβασιν αὐτοῦ. Ἂγγελοι θαυμάζουσιν ἂνθρωπον ὁρῶντες ὑπεράνω αὐτῶν. Ὁ Πατήρ ἐκδέχεται ὃν ἐν κόλποις ἒχει συναϊδιον. Τό Πνεῦμα τό Ἃγιον κελεύει πᾶσι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ· Ἂρατε πύλας οἱ ἂρχοντες ὑμῶν· πάντα τά ἒθνη κροτήσατε χεῖρας, ὃτι ἀνέβη Χριστός, ὃπου ἦν τό πρότερον». Εδώ φαίνεται, η αγαστή συνεργασία των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος και η διακονία των Αγγελικών Δυνάμεων.
Το γιατί έπρεπε να ανέλθει ο Χριστός στους ουρανούς για να αποστείλει το Άγιον Πνεύμα στον κόσμο, δεν είναι γνωστό. Αυτό είναι έργο της θείας βουλήσεως. Είναι βέβαιο όμως, ότι η ένδοξη ανάληψη Του στους ουρανούς είναι η τελευταία πράξη του επί γης έργου Του. Μετά από αυτήν, το Άγιον Πνεύμα συνεχίζει το έργο του Χριστού επί της γης, μέχρι την Δευτέραν Του Παρουσία.
Τότε ο Χριστός θα έλθει πλέον με δόξα και δύναμη πολλή, δορυφορούμενος υπό των αγγελικών δυνάμεων, για να κρίνει ζώντας και νεκρούς, στην Τελική Κρίση όλης της ανθρωπότητας. Οι άνθρωποι με νέα άφθαρτα σώματα, που θα είναι μια νέα δημιουργία του Θεού, θα ζήσουν την ζωή του μέλλοντος αιώνος, στην Βασιλεία του Θεού, για την οποία τώρα έχουμε ελάχιστες πληροφορίες και σχεδόν καθόλου προσλαμβάνουσες παραστάσεις.
Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς
Ο ουρανός είναι η νέα αιώνια πατρίδα του ανθρώπου
Ο Μεγ. Αθανάσιος στον Λόγο του «εἰς τήν ἐνανθρώπισιν τοῦ Σωτῆρος» λέει:
«ὁ Λόγος ἐνανθρώπησε, ἳνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν». δηλ.«ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός». Ο Θεός κατέβηκε στη γη, για να μπορέσουμε εμείς να ανεβούμε στον ουρανό. Αυτό ακριβώς γιορτάζουμε την ημέρα της αναλήψεως. Αυτή είναι η πηγή της νέας και άρρητης χαράς.
H Eκκλησιαστική υμνολογία, περιγράφει ως εξής, την νέα αυτή δυνατότητα της ανθρώπινης φύσεως, στο πρώτο στιχηρό προσόμιο της εορτής: «Θαῦμα καινοπρεπές! Η βρότειος γάρ φύσις, εἰς οὐρανούς ἀνῆλθεν, ἡ ἑνωθεῖσα λόγῳ Θεῷ τῷ παντοκράτορι».
Με την Ανάληψη Του ο Χριστός υψώθηκε με την αναστημένη και θεωμένη Του ανθρώπινη φύση στον θρόνο της Θεότητος, στον ουρανό. Αν τον πιστεύουμε και τον αγαπούμε, τότε θα είμαστε και εμείς μαζί Του, στο δείπνο Του, στη Βασιλεία Του. Αν η ανθρωπότητα, αξιοποιώντας την σωτηρία και την καταλλαγή με τον Θεό, που προσέφερε ο Χριστός, αναληφθεί μαζί Του και δεν πέσει λόγω της αμαρτίας, τότε μαζί Του θα ανεβούμε όλοι εμείς, έχοντας ελκυσθεί απ’ Αυτόν» [πρβλ. «κἀγώ ἐάν ὑψωθῶ έκ τῆς γῆς πάντας ἑλκύσω πρός ἐμαυτόν» (Ιωαν ιβ′ 32)].
Το κάθε τι μέσα στον κόσμο μας τραβά προς τα κάτω. Ατενίζοντας όμως στην Ανάληψη, την θεωμένη ανθρώπινη σάρκα του Χριστού να ανέρχεται προς τα πάνω «ἐν φωνῇ σάλπιγγος» αντιλαμβανόμαστε ποια είναι για τον κόσμο και τον άνθρωπο η αιώνια προοπτική ζωής, στην οποία μας καλεί ο Χριστός από την αιωνιότητα:
«Πᾶσαν τήν ὑπέρ ἡμῶν πληρώσας οἰκονομίαν καί τά ἐπί τῆς γῆς ἑνώσας τοῖς οὐρανίοις, ἀνελήφθης ἐν δόξῃ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, οὐδαμόθεν χωριζόμενος, ἀλλά μένων ἀδιάστατος (ενωμένος) καί βοῶν τοῖς ἀγαπῶσι σε· Ἐγώ εἰμί μεθ’ ὑμῶν καί οὐδείς καθ’ ὑμῶν» δηλ. «¨Εχοντας εκπληρώσει όλη την Θεϊκή Οικονομία και έχοντας ενώσει τα γηϊνα με τα επουράνια, ανελήφθης από την γη με δόξα Χριστέ ο Θεός μας, μη χωριζόμενος από κανένα και από τίποτε[4], αλλά μένοντας ενωμένος μαζί τους και λέγων σ’αυτούς που σε αγαπούν «Εγώ είμαι μαζί σας και κανένας εναντίον σας[5]».
Η Ανάληψη του Χριστού στους Ουρανούς
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Καινή Διαθήκη και Υμνολογία της εορτής
Εορτολόγιο π. Άλεξ. Σμέμαν Εκδ. ΑΚΡΙΤΑΣ
Θεολογικά Μελετήματα Γεωργ. Σπ. Παπαδάκη (Αθήνα 2000)
Περίοδος Πεντηκοσταρίου π. Επιφαν. Θεοδωρόπουλου (Αθήνα 2003)
[1] «ὃς ἐστίν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, πορευθείς εἰς οὐρανόν, ὑποταγέντων αὐτῷ ἀγγέλων καί ἐξουσιῶν καί δυνάμεων».
Λέει ο Πέτρος ότι τώρα «με το βάπτισμα κερδίζετε την σωτηρία σας, χάρις εις την Ανάσταση του Χριστού, που πήγε στον ουρανό και κάθισε στα δεξιά του Θεού (δηλ. στην τιμητικότερη θέση δίπλα στον Πατερά) υποταγέντων σ’ Αυτόν όλων των αγγελικών δυνάμεων
[2] Ο ¨Αγιος Ειρηναίος (2ος/αρχές 3ου αιώνα) ήταν Χριστιανός επίσκοπος στο Λούγδουνο της Νότιας Γαλλίας (τη σημερινή Λυών).
Θεωρείται ένας από τους εκκλησιαστικούς πατέρες, καθώς τα συγγράμματά του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της μετέπειτα χριστιανικής θεολογίας. Ο Ειρηναίος γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, όπου και υπήρξε μαθητής του επισκόπου Πολύκαρπου, ο οποίος με τη σειρά του υπήρξε μαθητής του απόστολου Ιωάννη.
Αργότερα έφυγε από τη Μικρά Ασία για να πάει στη Ρώμη όπου μαθήτευσε στη σχολή του Ιουστίνου του Μάρτυρα. Ο Ειρηναίος άρχισε να υπηρετεί ως επίσκοπος στη Λυών της Νότιας Γαλατίας (Γαλλίας), όπου πήγε ως ιεραπόστολος, πιθανώς το 177 ή το 178, σε μια περίοδο κατά την οποία είχε ξεσπάσει ο διωγμός του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου εναντίον των χριστιανών.
[3] Ιωήλ γʹ 1-5 :
«Καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, λέγει ὁ Θεός, ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα,καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται, καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται· …»
Ο απ. Πέτρος ζει το γεγονός της Πεντηκοστής και γνωρίζει ότι σε αυτό αναφέρεται ο προφητικός λόγος. Οι έσχατες ημέρες συνδέονται με τη σωτηρία του ανθρώπου και δεν αποτελούν ένα, αποκλειστικά, ιστορικό γεγονός. Ο Aπ. Πέτρος διακρίνει στο φωτισμό του Αγίου Πνεύματος τη δύναμη που θα μεταμορφώσει και θα ανακαινίσει τον κόσμο.
Η έκχυση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος δεν απευθύνεται σε κάποιους ανθρώπους συγκεκριμένα ούτε περιορίζεται από τις δικές μας σωστές ή εσφαλμένες επιλογές, αλλά συνδέ-εται, κυρίως, με την επιθυμία του Θεού να σώσει τον κόσμο. Να τον μετατρέψει και πάλι σε Παράδεισο. Κύριο χαρακτηριστικό του καινού κόσμου είναι ότι το χάρισμα της προφητείας δεν θα περιορίζεται μόνο σε επιλεγμένα άτομα, αλλά θα αποτελεί δυνατότητα πολλών.
[4] Τὸ νόημα τῆς φράσης αὐτῆς εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς,
από τὴν στιγμή τῆς Σάρκωσής Του ἕως τὴ Σταύρωση, τὴν Ταφὴ, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν Ἀνάληψή Του, ἀλλὰ και μετὰ, ΟΥΔΕΠΟΤΕ οὔτε ἐγκαταλείφθηκε οὔτε χωρίσθηκε ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα, τὴν Μητέρα Του, τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς Ἀγγέλους, παραμένοντας πάντοτε καὶ εἰς τοὺς αἰῶνες Ἀχώριστος καὶ Ἑνωμένος με ὅλους καὶ μὲ ὅλα.
[5] Επίσης μπορούμε να παραθέσουμε, μερικά θεολογικότατα τροπάρια της μεγάλης αυτής εορτής, όπως:
α. « Κύριε, τῆς οἰκονομίας πληρώσας τὸ μυστήριον, παραλαβὼν τοὺς σοὺς Μαθητάς, εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν ἀνελάμβανες, καὶ ἰδού, τὸ στερέωμα τοῦ οὐρανοῦ παρῆλθες, ὁ δι ἐμὲ πτωχεύσας κατ’ ἐμέ, καὶ ἀναβάς· ὅθεν οὐκ ἐχωρίσθης, τὸ πανάγιόν σου Πνεῦμα ἐξαπόστειλον, φωτίζον τὰς ψυχὰς ἡμῶν». (βλ. ε΄ στιχηρὸ ἰδιόμελο, ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ τὸ δοξαστικό τοῦ Μ. Ἑσπερινοῦ, τῆς Αναλήψεως)
β. « Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν Ἄδου δὲ μετὰ ψυχῆς ὡς Θεός, ἐν Παραδείσῳ δὲ μετὰ Ληστοῦ, καὶ ἐν θρόνῳ ὑπῆρχες Χριστέ, μετὰ Πατρὸς καὶ Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος».(Από την Θ. ώρα της αποδόσεως του Πάσχα)…
γ. καὶ ἰδοὺ, εγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. ἀμήν (Ματθ. κη΄, 20)
